Vijf tips van een toxicoloog van Waarzitwatin.nl om veilig te bakken tijdens de feestdagen
De feestdagen vol lekkers zijn van start! Receptenboeken kunnen uit de la en alle ingrediënten en bakspullen worden in huis gehaald. Maar, zijn al die bakspullen eigenlijk wel veilig te gebruiken? En kunnen die populaire siliconen Pop it toys ook gebruikt worden als bakvorm? Toxicoloog Joke Herremans van Waarzitwatin legt het uit en geeft tips hoe jij zonder zorgen de lekkerste baksels op tafel kunt zetten tijdens de feestdagen.
Bakpapier niet vaker dan één keer gebruiken
Ruim een derde van de Nederlanders geeft aan een velletje bakpapier vaker dan één keer te gebruiken, blijkt uit onderzoek van Waarzitwatin. 39% denkt bovendien dat dit geen gevolgen heeft voor de gezondheid. Maar die gedachte is niet altijd juist. Joke Herremans, expert chemische stoffen bij Waarzitwatin, legt uit: “Vaak heeft bakpapier een coating van siliconen of PFAS. PFAS zijn chemische stoffen die er onder andere voor zorgen dat bakpapier water- en vetafstotend is. Bij normaal gebruik komen deze stoffen bijna niet vrij in het eten. Maar bij te hoge temperaturen of bij hergebruik van bakpapier, kunnen deze stoffen wel in grotere mate vrijkomen. Mocht je het risico liever niet willen lopen, er bestaat PFAS en siliconenvrij bakpapier – let er wel op dat je deze zelf nog moet invetten.”
Siliconen bakvorm
Een ander handig bakproduct is de siliconen bakvorm. Je hebt geen bakpapier nodig, hoeft de vorm niet in te vetten én je krijgt jouw versgebakken cake makkelijk los. Maar ook hier moet je opletten, geeft Herremans aan. Zo mag je de bakvorm bijvoorbeeld nooit boven de 200 graden verhitten (tenzij anders aangegeven), omdat er dan ongewenste stoffen kunnen worden gevormd. Ook is niet iedere siliconen vorm geschikt om met voedsel in aanraking te komen. Herremans: “Pop it toys zijn bijvoorbeeld heel populaire siliconen vormen onder kinderen op dit moment. Op TikTok zie je filmpjes hoe deze vormen gebruikt worden om mee te bakken. Zoals cake, brownies en koekjes. Maar pop it toys zijn niet gemaakt om met voedsel in aanraking te komen.”
Waar moet je dan precies op letten, als je lekker maar ook veilig wilt bakken met bakpapier en bakvormen? Herremans geeft vijf tips.
1. Zet de oven niet hoger dan de maximale temperatuur van deze bakspullen
Dit is belangrijk voor beide producten. De reden? Stoffen die in de bakvorm of het bakpapier zitten kunnen terecht komen in het eten. Vooral als je de oven op een heel hoge temperatuur zet, kunnen er ongewenste stoffen worden gevormd. Gebruik daarom de siliconen bakvorm nooit boven de temperatuur die aangegeven is door de fabrikant. Is er geen temperatuur aangegeven? Gebruik de bakvorm dan nooit boven de 200 graden celsius en bakpapier nooit boven de 220 graden. Bij de laatste vermijd je op deze manier ook dat het papier in de brand vliegt en je net gebakken koekjes in de prullenbak moeten.
2. Leg een bakplaat nooit met bakpapier los erop in de oven tijdens voorverwarmen
Ook dit zorgt voor brandgevaar. Let ook goed op dat het papier niet tegen de hete zijwanden of ijzers komt. Dat vergroot de kans dat het papier verbrandt.
3. Pas op met het gebruiken van aluminiumfolie als bakpapier
Is het beslag voor de citroencake net gemixt of ligt de kalkoen klaar, maar is het bakpapier op? Gebruik dan niet zomaar aluminiumfolie als alternatief. In combinatie met zout of zuur eten kunnen er kleine hoeveelheden aluminium in het eten komen. Dat kan de smaak van het eten veranderen, maar kan op den duur ook slecht zijn voor de gezondheid.
4. Kijk of je siliconen vorm geschikt is voor het bakken
Op ‘echte’ bakvormen staat vaak een ‘glas en vork symbool’ of ‘geschikt om met levensmiddelen in contact te komen’. Als je met een siliconen bakvorm wilt bakken, kies dan voor een bakvorm die voor 100% uit siliconen bestaat.
5. Bak de siliconen bakvorm voor
Herremans raadt aan om voordat je de bakvorm voor het eerst gebruikt, deze ‘voor te bakken’. Daarmee verwijder je achtergebleven siloxanen. Dit zijn stoffen in de siliconen bakvorm die gevormd worden tijdens de fabricage. Hoe doe je dit? Door eerst de bakvorm goed te wassen met water en afwasmiddel. Vul daarna de vorm met water en olie. En zet deze vervolgens een uur in de oven op 220 graden. (Let op: bij het bakken van lekkernijen mag de siliconen bakvorm vaak niet op zo’n hoge temperatuur worden gebruikt.) De siliconen bakvorm is daarna klaar voor gebruik.
Tips voor andere keukenspullen
Ben je benieuwd hoe veilig pannen met een anti-aanbaklaag zijn? Of bamboe servies? Kijk dan op www.waarzitwatin.nl voor meer tips & tricks. Op deze website vind je meer informatie over de chemische stoffen in producten, wat dit betekent en hoe je producten veilig gebruikt.